Haarballen – Zijn ze gevaarlijk?

Braakt jouw kat regelmatig haarballen op of zie jij veel haar terug in de ontlasting? Misschien heb jij wel een langharige kat zoals een heilig birmaan of een main coon.

“In de spoed zie ik regelmatig dat ze vast lopen in de neus of in de darmen omdat ze moeilijk afbreekbaar zijn”

Wat zijn haarballen?

Haarballen zijn samengeklonterde haren die zich ophopen in het maagdarmkanaal van uw kat. Een kat braakt deze vaak uit of poept deze uit. 

Zijn haarballen gevaarlijk?

Ik werk op de spoedkliniek en daar zie ik vaker dat er voorwerpen vast lopen in het maag- en darmkanaal van honden en katten. Veel van deze voorwerpen bij de kat, zijn gewoon haarballen! Zo’n haarbal kan vastlopen in de neus, slokdarm of zelfs trachea als een kat deze probeert op te braken. Meerdere keren moest onze internist met een scopie een haarbal uit de neus verwijderen (pharynx of terwijl  neus-keel gebied). 
Ook heeft onze chirurgie afdeling meerdere keren vastgelopen haarballen moeten verwijderen uit de maag-dunne darm overgang of dunne darm – dikke darm overgang. Net zoals een ander voorwerp loopt zo’n haarbal vast en kan dan een ileus beeld geven. Hierbij is er obstructie van de darmen en kan er geen voedsel of ontlasting meer passeren. De kat krijgt klachten van braken, buikpijn en gaan vaak niet eten of drinken waardoor ze ook kunnen uitdrogen, tevens kunnen er elektrolyten disbalansen voorkomen met zelfs levensbedreigende shock of verzuring van het bloed tot gevolg. Tevens kan er een invaginatie ontstaan waarbij twee delen van de darm in elkaar schuiven waarbij ook een ileus beeld staat. 

Een ileus (darmobstructie) is een levensbedreigende aandoening. Tevens is een darmoperatie om de haarbal te verwijderen niet zonder risico’s. 

Hoe ontstaan haarballen?

Katten die zich overvuldig wassen krijgen zo veel haren binnen. Dit komt onder andere door de kleine weerhaakjes op de tong die het vergemakkelijkt de vacht te ‘ kammen’ als het ware. 

Er kunnen onderliggende oorzaken zijn waardoor jouw kat haarballen vormt: 

  • Je kat wast zich overvuldig door een onderliggende stress of jeuk factor. 
  • Je hebt een langharige kat die over het algemeen meer in de rui is dan een kat met een kortharige vacht
  • De darmen van jouw kat bewegen niet optimaal genoeg om de haren via de ontlasting uit te poepen door een onderliggend maag- en darmprobleem

Wat is het gevolg?

Het gevolg is dat er veel haar binnen komt en wordt doorgeslikt naar de maag. Hier worden ze heel slecht afgebroken omdat haar uit keratine bestaat. Met als gevolg dat: 

  • De kat de haarballen uitbraakt
  • De kat de haarballen uitpoept

Zoek naar een onderliggende oorzaak

Om haarballen te voorkomen moet je kijken naar een onderliggende oorzaak. Zoals stress, jeuk of verminderde maag- en darmmotiliteit. 

Signalen van stress zijn: 

  • Heel veel wassen en likken, zelfs totdat de huid kaal is. Dit is vooral te zien op de buik en aan de binnenzijde van de achterbeentjes.

Signalen van jeuk:

Jeuk kan op bepaalde locatie zoals rondom de nek of bij de staart maar het kan ook over het hele lichaam voorkomen. Is je kat veel aan het wassen maar ook aan het bijten met de tandjes, dan kan dit op jeuk duiden. Kam eens met een vlooienkam of er vlooien zijn of ga langs een dierenarts om te kijken of er een onderliggend huidprobleem speelt zoals een gistinfectie, voedselallergie, omgevingsallergie, vlooienallergie, een vachtmijt of een huidmijt. Er zijn veel oorzaken voor jeuk te noemen (zo ook endocriene problemen etc.). Het is belangrijk om dit probleem aan te pakken. Niet alleen voor het welzijn van je kat maar ook voor jouw portomonnee!

 

Signalen van een verminderde motiliteit van maag- en darmen:

  • Weinig poepen
  • last van constipatie
  • Je voert een hoog eiwitrijk dieet en weinig vezels (groenten, fruit, volkoren, haver, bruine rijst, psyllium)

Tips om een haarbal te voorkomen:

– Bij langharige katten: kam de vacht regelmatig met een stalen kam

  • zorg ervoor dat je oude haren weg kamt en deze niet blijven zitten
  • zorg ervoor dat de voeding voldoende vezels bevatten
  • braakt jouw kat regelmatig haren uit, onderneem dan actie!