Het acuut hemorrhagische diarree is wanneer de hond bloederige diarree heeft. Dit betekent, echt water dunne (dunne darm) diarree vermengd met bloed, soms is ontlasting niet eens meer te onderscheiden en poepen de honden bloederig vocht (wat mensen vaak zien als puur bloed). Het is een levensbedreigende situatie en 30% van de honden ondervindt het nog problemen van later in het leven. Door ernstige schade aan intestinale mucosa en geassocreerde dysfunctie van de barrière kan dit chronische maagdarmklachten triggeren.
De grootste oorzaken van AHD zijn:
- Parvo virus
- Het Acuut hemorrhagisch diarree syndroom (AHDS)
Andere oorzaken van AHD zijn:
- Salmonella
- Addison
- Darm neoplasie
- Ulcera’s
- Acute hepatitis
Clostridium perfringens (C.perfringens) is een natuurlijke bewoner van de darmflora. Bij honden met ADHS wordt gezien dat er een overgroei is aan C. perfringens en dat ze de toxine NetF met zich meedragen. Dit is een porie vormende Beta toxinen. Deze toxinen vormen porien in cellen wat leidt tot plasma membraan destructie en osmotische cell lysis. In gezonde honden of honden met parvo-virus kan C. perfringens niet gecultuurd worden en zien we bij deze honden geen overgroei in de darmen.
Er is reden tot geloven dat verschillende oorzaken verantwoordelijk zijn voor de acute overgroei van clostridium en klinische verschijnselen bij AHDS. De overgroei van clostridium wordt dus niet als primaire oorzaak gezien.
Er ontstaat een necrotiseren en neutrofiele ontsteking in het gehele maagdarmkanaal. Het lijkt dat vooraal het colon wordt aangetast, in mindere mate het proximale duodenum en de mucos van de maag is niet aangetast (1). Daarom lijkt hemorrhagische gastro-enteritis (HGE) zoals we het eerst noemde niet meer passend en gebruiken we voortaan ADHS dat het syndroom beter beschrijft.
AHDS komt meer voor in kleine honden rassen maar het komt echter ook voor in middelgrote hondenrassen. Het komt het meest voor bij honden rond de 5 jaar maar het wordt ook gezien bij jonge en oude honden.
Klinische verschijnselen:
ADHS wordt gekarakteriseerd door dat honden vaak een acute tot peracute voorgeschiedenis tonen waarbij braken vaak de eerste klinische klacht is. Soms wordt er ook bloed in het braaksel gezien (in 80% van de honden). De dieren krijgen vervolgens diarree met bloed erbij die wel tot 10 dagen kan duren. Ze zijn vaak gedehydreerd: Lethargie, zwakte, tachycardie, verlengde crt, zwakke polsen. De tachycardie is een compensatoir mechanisme voor de hypotensie die vaak gezien wordt bij AHDS. Tachycardie kan ook veroorzaakt worden door abdominale pijn of misselijkheid.
Dieren heb een laag(-normale) lichaamstemperatuur en hebben dus vaak geen koorts. Als er wel koorts is dan moet er gedacht worden aan een infectieuze oorzaak zoals Salmonella, een translocatie van het darmkanaal naar het bloed (Sepsis) of bijvoorbeeld pancreatitis.
Ongeacht de ernstige leasies in het darmkanaal zelf wordt buikpijnlijkheid vaak niet opgemerkt tijdens klinisch onderzoek.
Op bloed onderzoek wordt gezien dat er vaak een stijging is in de PCV of HT; er is namelijk relatief minder bloed verlies dan vocht verlies. Een Ht dat normaal is of verhoogd past meer bij hemorrhagische enteris, terwijl bij een verlaagd Ht dit juist kan passen bij een maagbloeding.
Bij dieren met hemmorragische diarree en een verlaagde Ht is dit altijd indicatief voor een actieve bloeding ( bloedstollingsstoornis, ulceratie, intestinale neoplasie).
Bij ADHS zien we vaak een milde links verschuiving bij de neutrofielen. Bij elke stijging in mature neutrofielen of band neutrofielen moet er gedacht worden aan een andere oorzaak voor AHD zoals een entropathogene of enteroinvasieve bacteriele infectie. C. perfringens is een enterotxigene pathogeen met necrose aan de intestinale mucosa maar is niet invasief.
Bij een gecompliceerde AHDS zien we ook leukogram veranderingen : een bacteriele infectie of sepsis laten zijn zoals bij neutrofilie boven de >25 of ersntige neutropenie en meerder band neutrofielen.
Bij een neutropenie moeten we ook aan parvo virus denken en bij bloederige diarree ook aan addison. Bij addison past ook een hyperkaliemie en een hyponatriemie en er is geen sprake van lymfocyote, stress leukogram of eosinofilie.
Er kan tevens sprake zijn van een hypoalbuminemie. Een azotemie, ondanks dehydratie wordt vaak niet gezien, een soortelijk gewicht kan helpen vóór vloeistoftherapie of het prerenale of renale azotemie is. Van de leverwaarden zien we een verhoogd ALT door levercelbeschadiging door verminderde hepatische perfusie door hypovolemie. Er zijn echter honden met acute hepatitis die bloederige diarree hebben dus het kan zinvol zijn om 3-5 dagen later leverwaarden (ALT, TBIL, galzuren) te herhalen (na rehydratie). Lactaat kan verhoogd zijn ADHS en dit reflecteert de ernstigheid van hypovolemie en verminderde perifere perfusie